Sáng nay lướt net, mình vô tình 'vấp' phải một bài viết trên blog ezwhy.com mà phải dừng lại đọc ngấu nghiến. Nó không nói về marketing trends hay AI, mà lại phân tích về sự sụp đổ của kinh tế Iran. Nghe có vẻ vĩ mô và xa xôi, nhưng đọc xong mình giật mình nhận ra, đây chính là một case study kinh điển về quản trị chiến lược mà bất kỳ ai làm kinh doanh, làm sếp hay đơn giản là đang xây dựng sự nghiệp cũng nên đọc.
Bài viết này thực sự khiến mình suy ngẫm về cái gọi là "tầm nhìn" và "thực tế", về những quyết định chiến lược có thể đưa một tổ chức từ đỉnh cao xuống vực thẳm như thế nào.
Khi "triệu phú" không mua nổi ổ bánh mì
Bài viết mở đầu bằng một hình ảnh cực kỳ ám ảnh: một quốc gia giàu mỏ bậc nhất, nơi người dân có thể là 'triệu phú' tiền mặt nhưng lại chật vật mua một ổ bánh mì. Đó không phải kịch bản phim, mà là thực tế của lạm phát phi mã ở Iran, nơi đồng tiền mất giá còn nhanh hơn tốc độ người ta tiêu nó.
Nguyên nhân thì nhiều, từ cấm vận bên ngoài. Nhưng "lưỡi dao" chí mạng, theo tác giả, lại đến từ những sai lầm chiến lược nội tại: in tiền vô tội vạ để bù đắp ngân sách, trợ giá sai cách tạo ra buôn lậu... Nghe quen không? Nó giống hệt một công ty đang 'đốt tiền' vào những kênh marketing không hiệu quả hay tung ra những khuyến mãi 'giết' chính mình về lâu dài.
Quốc gia cũng là một Doanh nghiệp, và Thất bại luôn có cùng một Gốc rễ
Điểm đắt giá nhất của bài phân tích chính là phép so sánh vô cùng sắc sảo:
Một quốc gia cũng như một doanh nghiệp.
Người dân là khách hàng và cũng là nhân viên.
Ngân sách quốc gia chính là bản báo cáo Lãi & Lỗ (P&L).
Khi ban lãnh đạo (chính phủ) mải mê theo đuổi những mục tiêu 'vĩ đại', những ý thức hệ xa vời mà quên mất nhu cầu cơ bản nhất của 'khách hàng' (người dân) là 'cơm ăn, áo mặc', thì mọi thứ sụp đổ là tất yếu. Nó cũng như một vị CEO ám ảnh với những dự án 'thay đổi thế giới' trong khi sản phẩm cốt lõi thì đầy lỗi, khách hàng phàn nàn và nhân viên thì chán nản, mất động lực.
Thảm kịch của Iran cho thấy một sự thật trần trụi: mọi chiến lược đều phải bắt nguồn từ lợi ích cốt lõi của con người. Bỏ qua điều này, mọi kế hoạch dù được tô vẽ cao siêu đến đâu cũng chỉ là lâu đài cát.
Bài học cho tất cả chúng ta
Đọc xong, mình nhận ra bài học từ Iran không chỉ dành cho các chính trị gia. Nó dành cho các nhà quản lý, các startup founder, các trưởng nhóm, và cho bất kỳ ai đang dẫn dắt một đội ngũ. Chiến lược dù hay ho, tầm nhìn dù vĩ đại đến đâu, nếu không đặt con người (khách hàng, nhân viên) làm trung tâm thì sớm muộn cũng thất bại. 'Lấy khách hàng làm trung tâm' không phải là một khẩu hiệu sáo rỗng để treo trong phòng họp, nó là nguyên tắc sống còn.
Bạn nghĩ sao về điều này? Trong công việc và chiến lược của mình, liệu đôi khi chúng ta có đang mắc phải sai lầm 'ưu tiên lệch lạc' tương tự không? Hãy đọc bài viết gốc để có cái nhìn sâu hơn và cùng thảo luận nhé!
📌 Nguồn: https://ezwhy.com/kinh-te-iran-sup-do-bai-hoc-xuong-mau-ve-quan-tri-chien-luoc/ – Bài viết gốc từ blog ezwhy.com