Vừa đọc xong một bài trên Honguyenblog.com, thực sự thấy "wow" vì cách nhìn lịch sử dưới lăng kính rất khác. Thay vì chỉ trách móc chuyện "bế quan tỏa cảng", bài viết này đi sâu vào việc nhà Nguyễn đã cố gắng "bắt trend" công nghệ quân sự phương Tây như thế nào vào thế kỷ 19. Nghe qua thì có vẻ xa vời, nhưng khi ngẫm lại, mình thấy có rất nhiều bài học cho các startup và doanh nghiệp trong thời đại 4.0 này. Cùng mình "mổ xẻ" nhé!
Nhà Nguyễn: Không Hề "Outdate" Như Bạn Nghĩ
Nhiều người thường nghĩ nhà Nguyễn chỉ biết "ôm khư khư" những giá trị truyền thống và quay lưng lại với thế giới. Nhưng sự thật là, họ đã nhận ra sự trỗi dậy của phương Tây và những mối đe dọa tiềm tàng. Thay vì "bế quan", họ chủ động tìm hiểu, mua vũ khí, và thậm chí mời cả chuyên gia phương Tây sang để học hỏi kỹ thuật.
Vua Gia Long và Minh Mạng đã có tầm nhìn chiến lược khi nhận ra rằng muốn giữ vững chủ quyền, cần phải hiện đại hóa quân đội. Họ đã đầu tư vào việc mua sắm và sản xuất vũ khí, xây dựng thành trì theo kiểu Vauban của Pháp. Thành Hà Nội và kinh đô Huế là những minh chứng rõ ràng nhất cho nỗ lực này. Tưởng tượng mà xem, một đất nước đang cố gắng "startup" trong bối cảnh đầy rẫy những ông lớn công nghệ đang lăm le xâm chiếm thị trường!
"Adapt or Die": Khả Năng Thích Ứng Và Sáng Tạo Của Người Việt
Điều mình ấn tượng nhất là khả năng "adapt" (thích ứng) và sáng tạo của các kỹ sư và thợ thủ công Việt Nam. Thay vì sao chép máy móc, họ đã cải tiến vũ khí, kết hợp yếu tố phương Đông vào thiết kế để tạo ra những sản phẩm phù hợp với điều kiện thực tế của đất nước.
Ví dụ, trong lĩnh vực đóng tàu, nhà Nguyễn đã kết hợp kỹ thuật châu Âu với kỹ thuật bản địa để tạo ra những chiếc tàu chiến vừa hiện đại, vừa phù hợp với sông nước Việt Nam. Hoặc như việc xây dựng thành lũy theo kiểu Vauban, họ đã điều chỉnh để phù hợp với địa hình và khí hậu của Việt Nam, sử dụng vật liệu địa phương như đá ong, đất nện. Điều này chứng tỏ người Việt hoàn toàn có thể tiếp thu tinh hoa văn hóa thế giới nhưng vẫn giữ được bản sắc riêng.
Bài Học Nhãn Tiền: Thành Công Không Đến Từ Sao Chép
Tuy nhiên, quá trình này cũng bộc lộ nhiều hạn chế. Việc tiếp thu khoa học kỹ thuật chủ yếu phục vụ tầng lớp quý tộc, không mang lại lợi ích cho người dân. Tư tưởng Nho giáo vẫn ăn sâu vào tâm trí của giới lãnh đạo, khiến họ chậm chạp trong việc thay đổi và tiếp thu những tư tưởng mới. Phạm vi tiếp nhận tri thức cũng bị bó hẹp, không mang tính chất toàn diện. Đây cũng là bài học cho các startup: không chỉ cần công nghệ, mà còn cần tư duy đổi mới, dám chấp nhận rủi ro và luôn hướng tới sự phát triển bền vững.
Tác Động Và Di Sản: Chuẩn Bị Cho Tương Lai
Dù có những hạn chế, nhưng không thể phủ nhận rằng việc tiếp thu tri thức quân sự phương Tây đã mang lại những tác động tích cực cho Việt Nam. Nó đánh dấu sự thay đổi trong nhận thức của giới lãnh đạo, mở ra cánh cửa để tiếp cận với thế giới bên ngoài. Việc phát triển ngành đóng tàu thuyền cũng là một thành tựu đáng kể, góp phần vào sự phát triển kinh tế và giao thương của đất nước.
Tóm lại, câu chuyện nhà Nguyễn "bắt trend" công nghệ quân sự phương Tây là một bài học quý giá về sự thích ứng, sáng tạo và đổi mới. Nó cho thấy rằng, dù trong hoàn cảnh nào, việc học hỏi và tiếp thu những tiến bộ của thế giới là vô cùng quan trọng. Tuy nhiên, chúng ta cũng cần phải giữ vững bản sắc văn hóa dân tộc và có tầm nhìn chiến lược để đưa đất nước phát triển bền vững. Vậy còn bạn, bạn nghĩ sao về câu chuyện này? Hãy chia sẻ ý kiến của bạn ở phần bình luận nhé!
📌 Nguồn: https://www.honguyenblog.com/nha-nguyen-va-cuoc-du-nhap-tri-thuc-quan-su-phuong-tay-thanh-cong-thach-thuc/ – Bài viết gốc từ blog Honguyenblog.com